Lan kim tuyến (Anoectochilus setaceus) sinh sống trên những triền núi đá vôi, nhìn bên ngoài thân và lá màu tím, trên mỗi chiếc lá có từ 3 đến 5 sọc dọc. Theo các tài liệu y học của thế giới, lan kim tuyến là loài cây thuốc rất đặc biệt có tác dụng tăng cường sức khoẻ, làm khí huyết lưu thông, có tính kháng khuẩn, chữa các bệnh viêm khí quản, viêm gan mãn tính, chữa suy nhược thần kinh.
Tác dụng chữa bệnh của Lan kim tuyến
Lan kim tuyến hay còn gọi là cây lan gấm, kim tuyến liên, mộc sơn thạch tùng, lá gấm. Nó có tên khoa học là Anoechilus roxburglihayata thuộc họ Lan (Orchidaceae).
Lan kim tuyến là loài địa lan thân bò rồi đứng, cao khoảng 20 cm, thân tròn, màu tím có nhiều nách. Chúng sinh sống trên các triền núi đá vôi, dọc theo khe suối, dưới các tán cây to trong rừng ẩm ở độ cao 500-1.600 mét. Cây ưa độ ẩm cao và ưa bóng râm, kỵ ánh sáng, yêu cầu đất nhiều mùn, tơi xốp, thoáng khí. Lá trơn hình trứng hay hình ê líp, mặt trên màu xanh đen, mặt dưới của lá màu tím đỏ. Gân lá nhỏ màu vàng kim rất đẹp phân bổ như mạng nhện từ 5 chủ mạch gân chính nên gọi là Kim tuyến liên. Mùa Đông Xuân cây nở hoa màu trắng, nhụy hoa có lông.Hoa mọc thành từng cụm, với cụm hoa dài 10–15 cm, mang 5-10 hoa màu hồng phủ lông đỏ, dài 2,5 cm với cánh môi dài 1,5 cm mang 6-8 ria mỗi bên, đầu môi chẻ thành 2 thùy thuôn đầu tròn. Bầu dài 13 mm, có lông thưa.
Nơi mọc: Việt Nam: Lào Cai (Sapa), Hà Giang (Quản Bạ), Yên Bái, Vĩnh phúc (Tam Đảo), Hà Tây (Mỹ Đức: Chùa Hương), Quảng Trị (Đồng Chè), Kontum (Đắc Tô: Đắc Uy), Gia Lai (Kbang: Kon Hà Nừng).
Thế giới: Trung Quốc (Vân Nam, Quảng Đông), Ấn Độ, Lào, Inđônêxia.
Giá trị: Cây dùng làm thuốc chữa bệnh.
Tình trạng: Đang nguy cấp. vì loài mọc rải rác mà số lượng ở từng nơi lại không nhiều, và còn bị khai thác quá mức (với hình thức khai thác chặt cả cây) để xuất qua biên giới sang Trung Quốc (dưới tên Kim tuyến)
Nhân giống được “thần dược” lan kim tuyến
Các nhà khoa học thuộc Trung tâm Sinh học thực nghiệm (Viện Ứng dụng công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ) đã thành công bước đầu trong việc nhân nhanh loài lan kim tuyến – một loại thảo dược quý hiếm ở Việt Nam đang có nguy cơ tuyệt chủng.
Nguyên liệu được dùng trong thí nghiệm là các cây lan kim tuyến khỏe mạnh có chiều cao khoảng 20cm, được lấy từ Sa Pa và Tam Đảo. Mẫu thu hái về được rửa sạch và khử trùng, cắt đoạn mẫu cấy dài 2 – 3cm.
Trong quá trình nuôi cấy, các nhà khoa học có sử dụng một số chất điều tiết sinh trưởng và bổ sung các chất phụ gia như đường, nước dừa, than hoạt tính tạo điều kiện cho cây phát triển rễ nhanh, khả năng nảy mầm tốt.
Sau thời gian nuôi cấy, khả năng bật mầm cao, trung bình 6 chồi/mẫu cấy, chồi khỏe và xanh, mập. Cây có tỷ lệ ra rễ đạt cao nhất 80%.
Cây lan kim tuyến (Anoectochilus roxburghii) thuộc họ Orchidaceace là loài thảo dược quý hiếm của Việt Nam. Loại địa lan này cao khoảng 20-30 cm, thân tròn, có nhiều nách lá, lá hình bầu dục, tròn ở gốc, nhọn ở đỉnh.
Chúng phân bố ở Lào Cai, Tam Đảo, Quảng Trị, Kom Tum, Gia Lai, mọc rải rác trong rừng núi đá vôi, nơi ẩm, dọc theo khe suối, ở độ cao 1.200 – 1.800m.
Hiện loài lan dược liệu này đang có nguy cơ bị tuyệt chủng, vì chúng thường mọc rải rác mà số lượng ở từng nơi lại không nhiều và đang bị khai thác cạn kiệt. Mặt khác, khả năng tái sinh của loài này trong tự nhiên rất thấp, đặc biệt là những nơi môi trường sinh thái bị tàn phá.
Loại thảo dược này được coi là “thần dược” vì có tác dụng chữa bệnh đa dạng như trị đau bụng, sốt cao, rắn cắn, bệnh tiểu đường, bệnh viêm thận, huyết áp cao, yếu sinh lý, phòng ngừa u bướu và chữa các bệnh tim mạch.
Xem thêm:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét